सिलगढी: विश्वभर दामबाट प्रभावित २६ करोड २० लाख मानिसहरूका साथमा यस वर्षको विश्व अस्थमा दिवसको नारा ‘सबैका लागि हेरचाह गुणस्तरीय औषधी र स्वास्थ्य सेवा स्रोतहरूमा राम्रो पहुँचको माध्यमबाट प्रभावकारी रोग व्यवस्थापनलाई प्रवर्द्धन गर्ने लक्ष्य राखिएको छl यस वर्षको विषय भारतको हालको दमको अवस्थासँग जोडदार रुपमा सम्बन्धित छ, जहाँ यस रोगबाट हुने मामला र मृत्युको सङ्ख्याको बीचमा ठूलो अन्तर छl देशमा दमको मृत्युले विश्वव्यापी कुलको ठूलो हिस्स (४२ प्रतिशत) बनाउँछ, यद्यपि यसले विश्वव्यापी मामलाहरूको १३ प्रतिशत मात्र होल यो मुख्यतया अपर्याप्त रोग जागरुकता र इन्हेलर थेरापीको बारेमा भूल बुझाइको कारण होl

अस्थ्मा एक व्यापक गैर साम्प्रदायिक रोग (एनसीडी) हो जसले सबै उमेरका व्यक्तिहरूलाई असर गर्छ र बालबालिकाहरू बीचको सबैभनदा सामान्य दीर्घकालीन रोग होl यो अवस्थाले श्वासनलीलाइ साँघुरो बनाउँछ, फुल्छ र अत्याधिक, बल्गम उत्पादन गर्छ, जसले सास फेर्न गाह्रो बनाउँछl इन्हेलेसन थेरापी अवस्था व्यवस्थापनको एक आवश्यक घटक होल दुर्भाग्यवश, यस थेरापीको बारेमा भूलबुझाइहरूले प्राय: दमका बिरामीहरूले आफ्नो चिकित्सकका सिफारिसहरू पालना गर्न अस्वीकार गर्छन् वा असफल हुन्छन्l

देशमा अस्थामाको सामान्य धारणाको बारेमा कुरा गर्दै, रोग जागरुकता र उपचार स्वीकृतिको आवश्यकतालाई प्रकाश पार्दै डा. अभिषेक बाली, परामर्शदाता पल्मोनोलोजिस्ट सिलगढीले भने, ‘भारतमा दमा सामाजिक कलंक, गलत धारणा र मिथकहरूले ग्रस्त छl भारतमा मात्र २३ प्रतिशत बिरामीहरूले आफ्नो अवस्थालाई यसको वास्तविक नामले बोलाउँछन्l यो अवस्थाले देशमा रोगको कम निदानमा योगदान पुर्याउँछ, जहाँ ७० प्रतिशत गम्भीर दमका मामलाहरू चिकित्सीय रुपमा निदान नभएका हुन्छन्l’ 

एडिङगन सिलगढीका बाल विशेषज्ञ तथा नवजात रोग विशेषज्ञ डा. अजित छेत्रीले भने, ‘यद्यपि इन्हेलेसन थेरापी दमको व्यवस्थाको आधारशिला होl भारतमा इन्हेलरसँग सम्बन्धित सामाजिक कलंकले यस रोगको कुव्यवस्थापनलाई था गरेको छl यो विशेष गरी नानीहरूमा साँचो हो, जहाँ आमाबाबुले प्राय: अवस्था लुकाउँछन् र त्यसैले लक्षणहरू खार्ब नभएसम्म उपचारबाट बच्न वा ढिलाई गर्छन्l वास्तवमा दकतार्ले निदान गरेका बिरामीहरूमा इन्हेलेसन इथेरापीको प्रयोग ९ प्रतिशत भन्दा कम छl यी विद्यमान चुनौतीहरू थप्नु भनेको स्वास्थ्य सेवामा कमजोर पहुँच, उपचारको लागत, अपर्याप्त स्रोतहरू ज चेतावनी संकेतहरू पहिचान गर्न सहयोग गर्नका लागि उपयुक्त निर्देशन र उचित उपकरण प्रविधि होl यी चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्न भारतले अभ्यासलाई कसरी हेर्छ र यसको सिफारिस गरिएका उपचारहरू मध्ये एउटा महत्त्वपूर्ण परिवर्तन आवश्यक छl’

बिरामीहरूलाई पर्याप्त सशक्तिकरण र निरन्तर सहयोग प्रदान गर्नाले अस्थमाप्रतिको दृष्टिकोण र व्यवहारमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउनसक्छl सिप्लाको #बेरोकजिन्दगीअभियान जस्ता सार्वजनिक र विरामी सचेतना पहलहरू महत्त्वपूर्ण प्लेटफर्महरू हुन् जसले आमजनतालाई सामाजिक वार्तालापहरू मार्फत संलग्न गराउने र राम्ररी सूचित संवादको माध्यमबाट गतल सूचनाहरू विरुद्ध लड्ने प्लेटफर्महरू हुन्l