कायरो: पुरातत्वविद्हरूले इजिप्टको दक्षिणी केना प्रान्तमा रहेको डेन्डेराको मन्दिरमा महत्वपूर्ण खोज गरेका छन्। अन्वेषकहरूले उत्खननका क्रममा यहाँ स्फिंक्स जस्तो मूर्ति फेला पारेका छन्। यस बाहेक यहाँ एउटा मन्दिरको अवशेष र रोमन युगको शिलालेख पनि भेटिएको छ। यी खोजहरूले रोमन सम्राट क्लाउडियस र बाइजान्टिन युगको शासनकालमा प्रकाश पार्छन्। यो स्फिंक्स जस्तो मूर्तिको हँसिलो अनुहार छ। यो क्लाउडियसको अनुहार हो भन्ने विश्वास गरिन्छ।

४१ देखि ५४ ईसा पूर्वसम्म उत्तर अफ्रिकामा रोमको शासन विस्तार गर्न क्लाउडियसलाई जिम्मेवार मानिन्छ। शुरुमा यो मूर्ति रोमन साम्राज्यसँग सम्बन्धित रहेको विश्वास गरिन्छ। तर ढुङ्गाका शिलालेखहरू अध्ययन गर्दा तिनीहरूको बारेमा स्पष्ट जानकारी हुनेछ। मन्दिर, दुई तहको मञ्च र माटो-इट्टाको बेसिनले यस क्षेत्रको इतिहासको महत्त्वपूर्ण प्रमाण दिन्छ। चूना ढुङ्गाको डिजाइनले बाइजान्टिन कालको प्रभाव देखाउँछ। माटो-इट्टा बेसिन नयाँ संरचना निर्माणमा पुरातन सामग्रीको निरन्तर प्रयोगको सङ्केत हो। एउटा उल्लेखनीय खोज रोमन कालको ढुङ्गाको शिलालेख हो, जसले त्यस युगको समय र संस्कृतिलाई देखाउँछ। ढुङ्गामा जनावर सहित धेरै निशान बनाइन्छ। यिनलाई बुझेपछि यस क्षेत्र र पुरातन संस्कृतिका बारेमा थप जानकारी प्राप्त हुनेछ। त्यस्ता आविष्कारहरूले त्यसबेलाको राजनीतिक, सामाजिक र आर्थिक संरचनामा पनि प्रकाश पार्छ। इजिप्टको सरकारले अब यो नयाँ आविष्कार मार्फत थप पर्यटकहरूलाई आकर्षित गर्न चाहन्छ, जसले यसको विदेशी मुद्रामा योगदान गर्नेछ।

स्फिंक्स इजिप्टियन पौराणिक कथाबाट एक प्राणी हो। यो प्राणीमा मानिसको टाउको छ। शरीर सिंहको हुन्छ र यसमा पखेटा हुन्छन्। तिनीहरू पुरातन मिश्री मन्दिरहरू र अन्य महत्त्वपूर्ण भवनहरूको ढोकामा राखिएका थिए। स्फिंक्सको सबैभन्दा प्रसिद्ध मूर्ति गिजाको पिरामिड कम्प्लेक्समा छ। यो २० मिटर लामो छ। ग्रेट स्फिंक्स २५०० ईसा पूर्व फिरोन खाफ्रेको शासनकालमा निर्माण भएको मानिन्छ।