कोलकाता: भारतको रोजई-डर्फम्यान हृदय रोगको पहिलो बिरामीको फोर्टिस अस्पताल आनन्दपुरमा सफलतापूर्वक उपचार गरिएको छ। यस दुर्लभ र चुनौतीपूर्ण अवस्थामा बिरामीको उपचार फोर्टिस आनन्दपुरका कार्डियोथोरासिक र भास्कुलर सर्जरी विभागका निर्देशक डा. के.के. एम. मन्डानाले गरेका हुन्अ  रोजई-डर्फम्यान रोग (आरडीडी) प्रतिरक्षा प्रणालीको एक दुर्लभ विकार हो जुन अत्यधिक उत्पादन र हिस्टियोसाइट्स भनिने विशेष प्रकारको सेतो रक्त कोशिकाको संचय द्वारा विशेषता हो, जसले लिम्फ नोडहरू धेरै विस्तारित हुन्छन् (लिम्फडेनोप्याथी)। आरडीडी कुनै पनि उमेर वा लिङ्गमा हुनसक्छ, तर केही मानिसहरूमा रोगको आनुवंशिक प्रवृति हुनसक्छ। यो रोगको सही कारण खोज्न अझै जारी छ।

यी ५३ वर्षीय पुरुषलाई बारम्बार पेरीकार्डियल फ्युजनको गुनासोसहित फोर्टिस आनन्दपुरमा ल्याइएको थियो, जसमा आँखा सुन्निने, अनुहार सुन्निने, मुटुको वरिपरि तरल पदार्थ बारम्बार जम्मा हुने र पेरीकार्डियल फ्युजनको लक्षण सास फेर्न कठिनाई देखिएको थियो। विरामीको आँखा बाहिर निस्केको थियो। यसअघि बिरामीले विभिन्न अस्पतालमा गएर परामर्श लिएका थिए भने भर्ना भएपछि सङ्कलित तरल पदार्थ बाहिर निकाल्दै आएका थिए। फोर्टिस आनन्दपुरमा भर्ना भएपछि परीक्षणको क्रममा कम्प्युटेड टोमोग्राफी (सीटी)ले उनको आँखामा घाउ देखायो। यो पछि उनको आँखाको पछाडि स्थित टिश्युको बायोप्सी गरिएको थियो, जसले विस्तारित लिम्फ नोडहरू प्रकट गर्यो। एक उच्च-रिजोल्युशन सीटी-स्क्यानले उनको मृगौला र दाहिने थाइरोइडमा नोड्युल प्रकट गर्यो, जसले रोजई-डर्फम्यान रोग पुष्टि गर्यो।

डा. के. ए. मण्डनाले भने, “भारतमा मुटुमा असर गर्ने रोजई-डर्फम्यान रोग (आरडीडी) रोगको यो पहिलो रेकर्ड केस हो। हाल विश्वमा आँखा र मुटुमा असर गर्ने यो रोगका आठ केस मात्रै रिपोर्ट गरिएका छन्। हृदयको असामान्य स्थानहरूमा आरडीडीको धेरै दुर्लभ उपस्थिति र हिस्टियोसाइटिक फाइब्रो घावहरूको कारण हृदयको वरिपरि तरल पदार्थ बारम्बार जम्मा भएको कारण बिरामीको हृदय शल्यक्रिया गरिएको थियो। यद्यपि रोगीलाई रोजाई डर्फम्यान रोग थियो, सर्जनहरूले शल्यक्रियाको क्रममा हृदय र पेरीकार्डियममा लिम्फेटिक तन्तु घुसेको भेट्टाए। शल्यक्रिया सफल भयो र बिरामी अहिले निगरानीमा छन्।

डा. मण्डनाले थपे, “यो रोग आनुवंशिक प्रवृति भएकाले यसको स्थायी उपचार छैन। तसर्थ, आरडीडी भएका बिरामीहरूलाई स्टेरोइड औषधिको साथ दीर्घकालीन (कम्तीमा दश वर्ष) उपचार आवश्यक हुन्छ। यस उपचारमा सामान्यतया कुनै साइड इफेक्ट हुँदैन किनभने स्टेरोइडहरू धेरै सानो मात्रामा दिइन्छ। पेरीकार्डियम (पेरीकार्डियम मुटु र रक्तनलीहरूलाई घेर्ने रेशायुक्त थैली हो) हटाउनको लागि शल्यक्रिया गरिएको थियो र बिरामीको लक्षणहरूलाई स्टेरोइड औषधिले दबाइयो, जसले उसको स्वास्थ्यमा धेरै सुधार गर्योl’