बेइजिङ: चीनले नेपालका लागि नयाँ राजदूतमा चेन सोङको नाम प्रस्ताव गरेको छ। तिनले आगामी दिनमा नेपालका लागि पूर्व चिनियाँ राजदूत हाओ यांकीको स्थान लिनेछन्। वाउ आफ्नो चार वर्षको कार्यकाल पूरा गरेर अक्टोबरमा बेइजिङ फर्केका थिए। चीनका लागि नेपाली राजदूत पुकार श्रेष्ठले एक पत्रिकालाई जानकारी दिएका छन्। तपाईलाई बताउन दिनुहोस् कि उनको कार्यकाल नेपालमा निकै विवादास्पद थियो। सन् २०२० मा उनले नेपालमा चलिरहेको राजनीतिक संकटका बीच चीनको समर्थक मानिने केपी शर्मा ओलीलाई समर्थन गरेका थिए। पुकारका अनुसार नेपालका लागि नयाँ राजदूतमा नाम अघि सारेका चेन हाल चीनको विदेश मन्त्रालयका उपमहानिर्देशक छन्। उनले त्यहाँ नेपालसँग सम्बन्धित मामिलाहरू हेर्छन्।

विवादास्पद यांकीकाे कार्यकाल यांकीको कुरा गर्ने हो भने नेपाललाई चीनको काखमा बसाउनु उसको निश्चित रणनीति मानिन्छ। ओलीसँग मिलेर उनले नेपाललाई भारतबाट अलग गरी भूभाग कब्जा गरे। सन् २०१८ को चुनावमा ओलीले चीनप्रतिको झुकावका कारण भारत विरोधी बयान दिएका थिए। उनले नेपालको आन्तरिक मामिलामा भारतले अनावश्यक हस्तक्षेप गरेको बताए। यांकीले भारत विरोधी रणनीति अन्तर्गत चीनका समर्थक मानिने मानिसहरू र नेताहरूको मन जित्ने प्रयास पनि गरे। यसका लागि याङ्कीले सामाजिक सञ्जालको पनि धेरै प्रयोग गरिन् । नेपालअघि यांकी पाकिस्तानमा चीनको राजदूत पनि भइसकेका छन्। ऊ उर्दू बोल्न माहिर छ।
यांकीको भारत विरोधी अभियान
उल्लेखनीय कुरा के छ भने, हाओ यांकी ती चिनियाँ कूटनीतिज्ञहरूमध्ये एक हुन् जसले सामाजिक सञ्जालको अत्यधिक प्रयोग गर्छन्। उनी चीनको विवादास्पद नीतिको रक्षाका लागि पनि परिचित छन्। ट्विटर चीनमा प्रतिबन्धित हुन सक्छ, तर देश बाहिर चिनियाँ कूटनीतिज्ञहरू सरकारको रक्षा गर्न र यसको माध्यमबाट आफ्नो छवि सुधार गर्न सक्दो प्रयास गरिरहेको देखिन्छ। यांकीको ट्विटरमा ४० हजार बढी फलोअर्स पनि छन्। उनले आफ्ना प्रत्येक ट्विटमा नेपाल र चीनबीचको सम्बन्ध बलियो भएको दाबी गर्दै आएकी छन् ।
नेपाल–भारत सीमामा उक्सायो
यांकीले नेपाल–भारत सीमा विवादलाई उक्साउन पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो। उनले आफ्ना धेरै ट्विटमा भारतले विवाद सुल्झाउन नसकेको आरोप लगाएका छन्। नेपालमा आफ्नो कार्यकालमा उनले चीन नेपालसँग निकै नजिक रहेको र सधैं साथमा रहेको देखाउने प्रयास गरेका थिए भने भारत पूर्णरुपमा नेपाल विरोधी छ। आफ्नो कार्यकालमा यांकीले नेपालको राजनीतिमा पनि धेरै हस्तक्षेप गरे। यांकीको कार्यकाल भारतका लागि समस्यामा परेको थियो।

नेपालका लागि चीनका नयाँ राजदूत
नेपालमा भएका सबै निर्वाचनको नतिजा आउन बाँकी रहेको अवस्थामा चेनको नाम अगाडि आएको हो। यी निर्वाचनमा प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा पश्चिम नेपालको डडेल्धुरा निर्वाचन क्षेत्रबाट लगातार सातौं पटक विजयी भएका छन्। पाँच दशक लामो राजनीतिक जीवनमा देउवाले अहिलेसम्म कुनै पनि चुनाव हारेका छैनन्। यी चुनावमा उनको पार्टी नेपाली कांग्रेसले ओलीको पार्टी संयुक्त मार्क्सवादी–लेनिनवादीसँग प्रतिस्पर्धा गरिरहेको थियो। ओली तीन पटक नेपालको प्रधानमन्त्री भइसकेका छन्। उहाँको प्रधानमन्त्रीकालमा चीनसँग नेपालको सम्बन्ध निकै घनिष्ट हुँदा भारतसँगको सम्बन्धमा गिरावट आएको थियो।
जब मतभेद उत्पन्न भयो
प्रधानमन्त्री हुँदा ओली र नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड दाहालबीच पनि मतभेद देखिएको थियो जसका कारण ओलीले आफ्नो कार्यकाल पूरा गर्न सकेनन्। पछिल्लो पटक ओलीले सत्तामा आएपछि कयौं भारत विरोधी निर्णय लिएर राष्ट्रवादी नेताहरुलाई आक्रोशित बनाएका थिए। चीनको दबाबमा उनले भारतको नियन्त्रणमा रहेका क्षेत्रलगायत विवादित क्षेत्रलाई लिएर देशको नक्सामा धेरै परिवर्तन पनि गरेका थिए।