आजादीको अमृत महोत्सव देशभर मनाइँदैछ। यसै क्रममा केन्द्र सरकारले प्रत्येक घरमा तिरंगा अभियान शुरु गरेको छ। मानिसहरूले घर-घरमा तिरङ्गा झण्डा फहराइरहेका छन्। एकै साथ धेरै शहरहरूमा तिरंगा यात्राहरू निकालिएको छ। झारखण्डमा ‘ताना भगत’ भनिने आदिवासी समुदायका मानिसहरूले १०० भन्दा बढी वर्षदेखि हरेक दिन आफ्नो घरमा तिरंगाको पूजा गर्छन्। उनीहरुको आस्था यति गहिरो छ कि उनीहरु हरेक बिहान तिरंगाको पूजा गरेपछि मात्र खाना र पानी लिन्छन्। ७५ वर्षअघि देश स्वतन्त्र भएको थियो, तर सन् १९१७ देखि यस समुदायले तिरंगालाई आफ्नो सर्वोच्च प्रतीक र महात्मा गान्धीलाई भगवान मानेर पूजा गर्दै आइरहेका छन्। उनीहरुको घरको आँगनमा तिरङ्गा फहरिन्छ, अशोक चक्रको सट्टा घुम्ने चक्रको प्रतीक अंकित हुन्छ। यो स्वतन्त्रता आन्दोलनको समयमा तिरंगाको रूप थियो। त्यसबेलादेखि यस समुदायले ‘हर घर तिरंगा, हर हाथ तिरंगा’को मन्त्र आत्मसात गर्दै आएका छन्।

यस समुदायमा गान्धीको आदर्शको छाप यति गहिरो छ कि आज पनि अहिंसा नै यस समुदायको जीवन मन्त्र हो। सादा र सात्विक जीवनशैली भएका यस समुदायका मानिसहरु मांसाहारी–मदिराबाट टाढा छन्। उनको पहिचान सेतो खादीको लुगा र गान्धी टोपी हो। चतराको सरैया गाउँपालिकाका बिगल ताना भगत भन्छन्, ‘चर्चसहितको तिरंगा हाम्रो धर्म हो। दोस्रो कक्षासम्म पढेका शिवचरण ताना भगत बताउँछन्, दिनको शुरुवात तिरङ्गा पुजा गरेर गर्छौंl’ घरको चोकमा बनेको पुजाधाममा तिरंगाको पूजा गरेपछि शुद्ध शाकाहारी खाना खाने गरेको उनीहरु बताउँछन्। तना भगत एक पंथ हो, जसको शुरुवात सन् १९१४ मा जात्रा ओराँउबाट भएको थियो। उनी गुम्ला जिल्लाको बिशुनपुर ब्लकको चिंगारी गाउँका बासिन्दा थिए। जात्रा ओराँउले आदिवासी समाजमा पशुबलि, मासु खान, पशु हत्या, भूतप्रेतको अन्धविश्वास र मदिरा सेवन विरुद्ध अभियान थालेको हो। उनले समाजसामु सात्विक जीवनको सूत्र प्रस्तुत गरे। अभियान प्रभावकारी भयो, यो नयाँ जीवनशैलीलाई स्वीकार गर्नेहरूलाई ताना भगत भनिन्थ्यो। जात्रा ओराँउलाई जात्रा ताना भगत पनि भनिन्छ। जब यो पंथ शुरु भयो, त्यतिबेला ब्रिटिश सरकारको शोषण र अत्याचार पनि चरम सीमामा थियो। ताना भगत सम्प्रदायमा आबद्ध हजारौं आदिवासीहरूले अंग्रेज शासन बाहेक सामन्ती, साहुकार, मिसनरीहरू विरुद्ध आन्दोलन गरेका थिए।

जात्रा ताना भगतले अंग्रेज शासन विरुद्ध घोषणा गर्‍यो- राजस्व नदिने, जबरजस्ती श्रम नगर्ने, कर नतिर्ने। ब्रिटिश सरकारले सन् १९१४ मा जात्रा ओराँउलाई आतंकित पारेर पक्राउ गरियो। उनलाई डेढ वर्षको जेल सजाय सुनाइएको थियो। जेलबाट छुटेपछि उनको अचानक मृत्यु भयो, तर ताना भगत आन्दोलन अहिंसावादी नीतिका कारण महात्मा गान्धीको स्वदेशी आन्दोलनसँग जोडिएको थियो। जात्रा ताना भगतले आफ्ना अनुयायीहरूलाई गुरु मन्त्र दिएका थिए ‘कसैको मागमा नखानुहोस् र तिरंगाको साथ आफ्नो पहिचान अपनाउनुहोस्l’ यसपछि मात्रै तिरंगा ताना भगत सम्प्रदायको सर्वोच्च प्रतीक बन्यो र उनीहरूले गान्धीलाई भगवान पुरुष मान्न थाले। गान्धीको नाम आजसम्म उनको परम्परागत प्रार्थनामा समावेश छ।