काबुल: काबुलको एक मदरसामा भएको आत्मघाती हमलामा शीर्ष तालिबान कमाण्डर रहिमुल्लाह हक्कानी मारिएका छन्। रहिमुल्लाह तालिबानको आतंकवादी विचारधाराका कट्टर समर्थकका साथै इस्लामिक विद्वान थिए। यस आक्रमणको अहिलेसम्म कुनै पनि संगठनले जिम्मेवारी लिएको छैन। यद्यपि, तालिबान स्रोतहरूले यसको पछाडि प्रतिरोधी बल वा इस्लामिक स्टेटको हात हुनसक्ने बताएका छन्। तालिबानको विशेष पुलिसले पनि यस विषयमा अनुसन्धान शुरु गरेको छ। रहिमुल्लाह हक्कानीलाई अफगानिस्तानका वर्तमान आन्तरिक मन्त्री र हक्कानी नेटवर्कका नेता सिराजुद्दीन हक्कानीको वैचारिक गुरु मानिन्छ। सामाजिक सञ्जालमा रहिमुल्लाहलाई तालिबानको अनुहार पनि मानिन्थ्यो। यो आतंककारीको सामाजिक सञ्जालमा लाखौं फलोअर्स छन्।

रहिमुल्लाह हक्कानी पाकिस्तानसँग सीमा जोडिएको नान्गाहार प्रान्तको पचिर अव आगम जिल्लाका अफगान नागरिक थिए। हदीस साहित्यका विद्वानको रूपमा परिचित, हक्कानीले आफ्नो धार्मिक शिक्षा स्वाबी र अकोरा खट्टकको देवबन्दी मदरसाहरूमा प्राप्त गरे। रहिमुल्लाह हक्कानीलाई मार्ने यो तेस्रो आक्रमण थियो। यसअघि सन् २०२० को अक्टोबरमा पनि रहिमुल्लाहलाई निशाना बनाइएको थियो, जसमा उनी जोगिएका थिए। सन् २०१३ मा बन्दुकधारीहरूले पेशावरको रिंग रोडमा उनको काफिलेमा अन्धाधुन्ध गोली चलाए। त्यतिबेला आक्रमणकारीहरू भागेका थिए र पाकिस्तानी पुलिस र सेनाको तत्काल जवाफी कारबाहीका कारण रहिमुल्लाहको ज्यान जोगिएको थियो। शेख रहिमुल्लाह हक्कानी नान्गाहार प्रान्तमा तालिबान सैन्य आयोगका सदस्य पनि रहेका छन्। यो मुठभेडका क्रममा अमेरिकी सेनाले नियन्त्रणमा लिएको थियो, त्यसपछि यो अफगानिस्तानको बगराम जेलमा धेरै वर्ष कैद थिए। तालिबानले अफगानिस्तान कब्जा गर्नुअघि उनी नौ वर्षसम्म पाकिस्तानमा बसेका थिए। यसले पाकिस्तानको पेशावरस्थित हिरण कालोनीमा मदरसा जुबैरी पनि स्थापना गर्‍यो। यस मदरसामा अफगान नागरिक र तालिबान लडाकुहरूले धार्मिक शिक्षा लिन्छन्। यो पेशावरमा तालिबानको प्रमुख अड्डा पनि मानिन्छ। यस मदरसामार्फत पाकिस्तान र विदेशबाट तालिबानका लागि चन्दा संकलन गरिन्छ। यसमा पाकिस्तानको गुप्तचर एजेन्सी आईएसआईको पनि सहयोग रहेको छ।

हक्कानी सलाफी र इस्लामिक स्टेटसँग सम्बन्धित विचारधाराको विरुद्धमा निकै मुखर थिए। यही कारण उनी विपक्षीको निशानामा परेको मानिन्छ। शेख रहिमुल्लाह हक्कानीले मदरसाको आडमा आफ्नो फेसबुक र युट्युब च्यानल पनि शुरु गरेका थिए। अफगान धर्मगुरु अफगानिस्तान र पाकिस्तानमा लोकप्रिय छन्। फेसबुक पेज र युट्युब च्यानलमा हदीस साहित्य र अफगान धर्मगुरुहरूले देवबन्दी र हनफी विचारधारासँग सम्बन्धित धार्मिक मुद्दाहरूमा बोल्ने धेरै भिडियोहरू छन्। शेख रहिमुल्लाह हक्कानीको हत्यालाई हक्कानी नेटवर्कका लागि सबैभन्दा ठूलो धक्का मानिन्छ। रहिमुल्लाह हक्कानी नेटवर्कको वैचारिक अनुहार थिए। उनले अफगानिस्तान लगायत अरब विश्वमा हक्कानी नेटवर्कको प्रतिनिधित्व गरेका थिए। यस्तो अवस्थामा राजधानी काबुलमा भएको यो हत्याले सिराजुद्दीन हक्कानीको गृहमन्त्री हुँदा तालिबानको इस्लामिक इमिरेट्स सरकारलाई हल्लाएको छ। यस हमलाले काबुलमा तालिबानको पकड पनि कम हुँदै गएको देखाउँछ। यतिबेला तालिबान आफ्नो सरकारलाई मान्यता दिने प्रयासमा व्यस्त छन्। जसमा रहिमुल्लाहको भूमिका निकै महत्वपूर्ण मानिएको थियो। दोस्रो, यस आतंकवादीको मृत्युले विदेश र पाकिस्तानबाट तालिबानलाई प्राप्त हुने आर्थिक सहयोगमा पनि असर पार्न सक्छ।