वासिङ्टन: अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाको जेम्स वेब टेलिस्कोपले अनौठो तस्वीर विश्वसामु राखेको छ। अहिलेसम्म यो टेलिस्कोपले आफ्नो पूर्ण चमत्कार पनि देखाउन सकेको छैन कि अब नासाले नयाँ टेलिस्कोप बनाउन थालेको छ। नासाको योजना हाम्रो सौर्यमण्डलमा ऊर्जाको सबैभन्दा ठूलो स्रोत सूर्यलाई टेलिस्कोपमा परिणत गर्ने हो। यसले एलियनको जीवन खोज्न मद्दत गर्नेछ। यसलाई सौर्य गुरुत्वाकर्षण लेन्स मिसन नाम दिइएको छ, जुन सूर्यको गुरुत्वाकर्षणको प्रयोग गरेर बनाउने योजना छ।

सौर्यमण्डल बाहिरका ग्रहहरूको अवलोकन गर्नु गाह्रो काम हो। यदि हामी १०० प्रकाश वर्ष टाढाको ग्रहको पिक्सेललाई प्रत्यक्ष हेर्न चाहन्छौं भने, ९० किलोमिटरको सर्कल भएको लेन्स चाहिन्छ। तर, यो असम्भव काम हो। तर त्यस्ता टाढाका ग्रहहरू हेर्ने अर्को तरिका पनि छ। अन्तरिक्षमा कुनै पनि वस्तु जसको आफ्नै पिण्ड हुन्छ त्यो अन्तरिक्ष समय र गुरुत्वाकर्षणले बाँधिएको हुन्छ। जसका कारण उनको वरिपरिको उज्यालो पनि ट्विस्ट हुन्छ। यो गुरुत्वाकर्षण लेन्स हो। वैज्ञानिकहरू भन्छन् कि यसका कारण हामी सूर्यको अगाडि भए पनि पछाडि देख्न सक्छौं। सौर्यमण्डलमा सूर्यभन्दा ठूलो कुनै चिज नभएकाले यस परियोजनाका लागि सूर्यको प्रयोग गरिने भएको छ।

सोलर लेन्स बनाउने विषयमा प्रकाशित एक शोधपत्रका अनुसार यस्तो मिसनले सौर्यमण्डल बाहिरका ग्रहहरूको पर्याप्त विवरण प्राप्त गर्नसक्छ। तिनीहरूको सतहमा महाद्वीपहरू देख्न सकिन्छ र यदि तिनीहरूमा शहर छ भने, त्यो पनि देख्न सकिन्छ। तथापि, यो परियोजना कठिन छ, किनभने सौर्य लेन्स र टेलिस्कोप सूर्य र पृथ्वीको दूरीको ६५० गुणा, वा ६५० खगोलीय एकाइ (एयु) को दूरीमा हुनु आवश्यक छ। भोयजर-१ अन्तरिक्ष यान मानवद्वारा बनाईएको सबैभन्दा टाढाको वस्तु हो। विगत ४५ वर्षदेखि यात्रा गर्दै आएको छ। हाल यो सूर्यबाट १५७ एयुको दूरीमा छ। सोलार लेन्स बनाउन टेलिस्कोप चार गुणा टाढा र कम समयमा पठाउनुपर्ने हुन्छ। नासाको जेट प्रोपल्सन ल्याबोरेटरीका डा. स्लाभा टुरिशेभले भने, ‘यसलाई बनाउन जुनसुकै प्रविधि चाहिन्छ त्यो पहिलेदेखि नै अवस्थित छ वा विकासको क्रममा छ भन्ने हामीले महसुस गरेका छौंl’ टोलीले २५ वर्षभित्र एउटा यस्तो दूरबीन पुग्ने लक्ष्य राखेको छl’